Ochrona trzmieli
Po pszczole miodnej, trzmiele są najważniejszymi owadami zapylającymi. Wszystkie owady z tej grupy objęte są w Polsce ochroną prawną. Trzmiele można chronić w sposób bierny i czynny. Bierna ochrona trzmieli polega m.in. na:
- ograniczaniu stosowania pestycydów,
- używaniu w ochronie roślin preparatów selektywnych dla pszczół i środków o małej toksyczności,
- przeprowadzaniu zabiegów ochrony roślin uprawnych poza godzinami lotów trzmieli (wcześnie rano lub pod wieczór) i poza okresem kwitnienia tych roślin,
- ochronie zauważonych gniazd trzmieli,
- preferowaniu różnorodności upraw,
- ekstensywnym użytkowaniu łąk i pastwisk,
- zachowaniu typowych form krajobrazowych - zadrzewień i zakrzaczeń śródpolnych, skarp, wąwozów, ukwieconych miedz i poboczy dróg.
Ochrona czynna obejmuje:
- uprawę wielogatunkowych mieszanek roślin przedplonowych, śródplonowych i poplonowych na gruntach ornych - ważne znaczenie dla trzmieli mają rośliny uprawne należące do rodziny: motylkowate (bobik, wyka piaskowa i kosmata, łubin żółty i wąskolistny) i faceliowate (facelia), a także, w pewnym stopniu, krzyżowe (gorczyca biała i czarna, perko, rzodkiew oleista),
- stosowanie osłon na opryskiwacze zwłaszcza podczas wykonywania zabiegów chemicznych na brzegach plantacji, z uwagi na zwiewanie preparatów chemicznych na miedze i pobocza pól,
- wykaszanie jesienią poboczy pól, miedz i przydroży w celu uniknięcia wiosennego wypalania traw,
- podsiewanie roślinami pszczelarskimi wszelkich niezagospodarowanych skrawków ziemi,
- sadzenie drzew i krzewów stanowiących atrakcyjne i trwałe źródło pokarmu dla trzmieli na terenach wiejskich i w miastach,
- ochronę starych wierzb przydrożnych z uwagi na miejsce gnieżdżenia się trzmiela drzewnego,
- introdukcję zagrożonych gatunków do siedlisk zastępczych,
- zakładanie ogrodów z budkami, w których trzmiele mogą się zagnieździć.
Podejmowanie w/w działań ochronnych dotyczących trzmieli przyczynić się może do rozmnożenia w przyrodzie tych pięknych i pożytecznych owadów.